Comtoise klokken, ook wel Morbier-klokken genoemd, zijn traditionele Franse staande klokken die hun oorsprong vinden in de regio Franche-Comté. Deze klokken, die vooral in de 18e en 19e eeuw populair waren, staan bekend om hun robuuste constructie en opvallende, handgeschilderde wijzerplaten. Ze zijn een geliefd verzamelobject onder liefhebbers van antiek en getuigen van vakmanschap en geschiedenis.

Oorsprong en geschiedenis

De comtoise klok heeft haar naam te danken aan de regio waar ze vandaan komt, Franche-Comté, in het oosten van Frankrijk. Het vakmanschap van het maken van deze klokken begon in de late 17e eeuw en bereikte zijn hoogtepunt in de 18e en 19e eeuw. De klokken werden aanvankelijk in kleine werkplaatsen vervaardigd, vaak in boerderijen, waar het maken van klokken een familie-aangelegenheid was. De klokkenmakers combineerden eenvoud met functionaliteit, wat leidde tot de creatie van stevige en betrouwbare uurwerken.

Kenmerken van de comtoise klok

Een van de meest opvallende kenmerken van de comtoise klok is de wijzerplaat, die vaak met de hand is beschilderd. De wijzerplaten zijn doorgaans gemaakt van wit geëmailleerd koper, waarop bloemen, landschappen of zelfs religieuze scènes zijn afgebeeld. Een andere kenmerkende eigenschap is de slinger, die vaak uitmondt in een zonnesymbool, een referentie naar de zonnekoning, Lodewijk XIV.

Comtoise klokken zijn meestal uitgerust met een uurwerk dat acht dagen meegaat op één opwinding. Ze slaan de uren en halve uren, en sommige modellen beschikken zelfs over een melodieus belgeluid. De klokken hebben vaak een hoge kast, gemaakt van hout, met een glazen deur waardoor het uurwerk zichtbaar is.

Meer informatie: Comtoise Klokken NL

Verspreiding en populariteit

Hoewel de comtoise klok oorspronkelijk in Frankrijk werd gemaakt, verspreidde de populariteit ervan zich snel naar andere Europese landen. Dit kwam mede door de eenvoud en betrouwbaarheid van het uurwerk. In de 19e eeuw, toen de productie op zijn hoogtepunt was, werden deze klokken in grote aantallen vervaardigd en geëxporteerd naar onder andere Duitsland, Spanje en zelfs naar overzeese gebieden.

Ondanks de industrialisatie en de opkomst van andere soorten klokken, behield de comtoise klok haar populariteit, vooral in landelijke gebieden. De klokken werden vaak doorgegeven van generatie op generatie, waardoor ze een erfstuk werden binnen families.

Restauratie en behoud

Veel comtoise klokken die vandaag de dag nog bestaan, zijn meer dan 200 jaar oud. Dit betekent dat restauratie en onderhoud vaak nodig zijn om ze in werkende staat te houden. Het restaureren van een comtoise klok vereist vakmanschap en geduld, vooral omdat veel onderdelen met de hand zijn gemaakt en niet gemakkelijk te vervangen zijn.

Bij de restauratie wordt vaak gestreefd naar het behouden van de originele staat van de klok, inclusief de handgeschilderde wijzerplaat en de houten kast. Dit kan een tijdrovend proces zijn, maar het resultaat is een functioneel kunstwerk dat nog vele jaren meegaat.

Een waardevol erfstuk

Comtoise klokken zijn meer dan alleen tijdmeters; ze zijn een symbool van een vervlogen tijdperk, waarin vakmanschap en aandacht voor detail centraal stonden. Ze vertegenwoordigen een stukje geschiedenis en cultuur, en blijven geliefd onder verzamelaars en liefhebbers van antiek. Het bezit van een comtoise klok betekent het behouden van een traditie die eeuwen teruggaat, en het koesteren van een object dat de tand des tijds heeft doorstaan.

Voor veel mensen is de comtoise klok een waardevol erfstuk, een herinnering aan voorouders en aan een tijd waarin het ritme van het leven werd bepaald door de slinger van een klok. Deze tijdloze schoonheid verdient een plek in elk huis waar geschiedenis en vakmanschap worden gewaardeerd.